عوارض بلفاروپلاستی: واقعیت‌هایی که باید بدانید

عوارض بلفاروپلاستی چیست ؟

عوارض جراحی پلک یا بلفاروپلاستی، مجموعه‌ای از واکنش‌های طبیعی یا گاهی نادر بدن به این مداخله جراحی هستند که ممکن است در مراحل اولیه پس از عمل یا در موارد خاص، در بلندمدت بروز پیدا کنند. برخی از این عوارض مانند تورم، کبودی، خارش و خشکی چشم، جزء پیامدهای شایع و گذرای جراحی هستند و معمولاً با مراقبت‌های درست به سرعت برطرف می‌شوند. در واقع این واکنش‌ها بخشی از روند طبیعی ترمیم بافت‌ها به شمار می‌روند و جای نگرانی ندارند.

با این حال، بلفاروپلاستی نیز مانند هر عمل جراحی دیگر می‌تواند در برخی موارد، عوارض پیچیده‌تری به همراه داشته باشد؛ مانند عفونت، باقی‌ماندن جای زخم، آسیب به عضله یا عصب پلک و در موارد نادر، مشکلات بینایی موقتی. بروز این موارد معمولاً ناشی از انجام جراحی در مراکز نامعتبر، بی‌توجهی به توصیه‌های پزشک یا واکنش غیرمنتظره بدن است. آگاهی از این احتمال‌ها، به افراد کمک می‌کند تا با دیدی واقع‌بینانه و آمادگی کامل برای این جراحی تصمیم‌گیری کنند.

دلایل بروز عوارض جراحی پلک

یکی از اصلی‌ترین دلایل بروز عوارض پس از جراحی پلک، انتخاب پزشک یا کلینیک نامناسب است. جراحی بلفاروپلاستی نیاز به دقت بالا، درک عمیق از آناتومی پلک و تجربه کافی دارد. اگر پزشک مهارت کافی نداشته باشد، احتمال بروز خطا در حین جراحی مانند برداشت بیش‌ازحد پوست یا آسیب به بافت‌های حساس اطراف چشم وجود دارد. همین موارد می‌توانند منجر به عوارضی نظیر خشکی چشم شدید، مشکلات بسته شدن پلک یا حتی آسیب عصبی شوند که در برخی موارد دائمی خواهند بود.

عامل دیگر، عدم رعایت مراقبت‌های بعد از بلفاروپلاستی از سوی بیمار است. انجام فعالیت‌های سنگین، لمس یا فشار به ناحیه جراحی، مصرف خودسرانه دارو یا بی‌توجهی به علائم هشداردهنده مثل قرمزی یا تورم شدید، می‌تواند روند بهبودی را مختل کرده و باعث ایجاد عفونت، خونریزی یا حتی باز شدن بخیه‌ها شود. از سوی دیگر، وجود بیماری‌های زمینه‌ای مانند دیابت کنترل‌نشده، اختلالات انعقادی یا مشکلات سیستم ایمنی می‌تواند ترمیم زخم را دشوارتر کرده و احتمال عوارض را افزایش دهد. بنابراین، بررسی دقیق وضعیت سلامت عمومی فرد پیش از جراحی، جزو مراحل ضروری قبل از عمل است.

عوارض شایع و موقت بلفاروپلاستی

پس از جراحی بلفاروپلاستی، برخی علائم موقتی کاملاً طبیعی هستند و معمولاً ظرف چند روز تا دو هفته برطرف می‌شوند. از رایج‌ترین این عوارض می‌توان به کبودی، تورم، قرمزی و خارش اطراف چشم اشاره کرد که با استفاده از کمپرس سرد و بالا نگه‌داشتن سر هنگام خواب تا حد زیادی قابل کنترل است. خشکی چشم هم یکی دیگر از واکنش‌های معمول بدن پس از این جراحی است که برای کاهش آن می‌توان از قطره‌های اشک مصنوعی طبق توصیه پزشک استفاده کرد.

در ادامه هر کدام از عوارض موقت جراحی پلک و نحوه درمان آن‌ها را شرح داده‌ایم:

کبودی، تورم، خارش و قرمزی

این علائم از واکنش‌های طبیعی بدن به آسیب جراحی هستند و معمولاً در نواحی اطراف چشم بروز پیدا می‌کنند. کبودی ناشی از خونریزی خفیف زیر پوست است، تورم به دلیل تجمع مایع در بافت‌ها رخ می‌دهد، و قرمزی معمولاً نتیجه تحریک بافتی یا افزایش جریان خون موضعی است. خارش نیز در مراحل ترمیم پوست رایج است. این علائم معمولاً طی ۷ تا ۱۴ روز فروکش می‌کنند.

✅ درمان: استفاده از کمپرس سرد در ۴۸ ساعت اول برای کاهش تورم و کبودی، بالا نگه‌داشتن سر در زمان استراحت، پرهیز از مصرف دخانیات و داروهای رقیق‌کننده خون و استفاده از داروهای ضد التهاب تجویز شده توسط پزشک.

خشکی چشم

پس از جراحی، برخی بیماران دچار کاهش پلک‌زدن یا عدم بسته شدن کامل پلک‌ها به‌طور موقت می‌شوند که می‌تواند باعث تبخیر بیشتر اشک و خشکی سطح چشم شود. خشکی چشم ممکن است با احساس سوزش، قرمزی، سنگینی یا جسم خارجی در چشم همراه باشد.

✅ درمان: استفاده از قطره‌های اشک مصنوعی بدون مواد نگهدارنده، ژل‌های مرطوب‌کننده چشم در شب، پرهیز از مواجهه با باد مستقیم یا هوای خشک و در صورت لزوم بستن موقتی پلک با چسب مخصوص با توصیه پزشک.

دوبینی یا تاری دید موقت

این مورد در نتیجه تورم بافت‌های اطراف چشم، خشکی سطح قرنیه یا فشار خفیف روی عضلات حرکتی چشم ممکن است رخ دهد. این عارضه معمولاً خفیف، گذرا و طی چند روز برطرف می‌شود.

✅ درمان: استراحت چشمی، محدود کردن استفاده از صفحه‌نمایش و موبایل، مصرف اشک مصنوعی و پیگیری وضعیت بینایی در صورت تداوم بیش از ۷۲ ساعت.

احساس کشیدگی یا بی‌حسی در پلک

احساس کشیدگی به‌دلیل تورم و انقباض بافت‌ها در مراحل اولیه بهبودی ایجاد می‌شود. بی‌حسی هم می‌تواند ناشی از قطع موقتی پایانه‌های عصبی پوست در حین جراحی باشد. هر دو حالت معمولاً با گذشت زمان و ترمیم بافتی به‌تدریج کاهش می‌یابد.

✅ درمان: صبر و گذر زمان در اغلب موارد کافی‌ست. در برخی موارد، ماساژ ملایم با نظر پزشک و استفاده از کرم‌های ترمیم‌کننده می‌تواند به بهبود حس و کاهش کشیدگی کمک کند.

عوارض نادر و خطرناک بلفاروپلاستی

با وجود اینکه جراحی بلفاروپلاستی به‌طور معمول ایمن است، مانند هر عمل جراحی دیگری، ممکن است در برخی موارد با عوارض جدی و خطرناک همراه باشد. این عوارض، اگرچه نادر هستند، می‌توانند تأثیرات جدی بر نتیجه جراحی و سلامت بیمار داشته باشند. از جمله این مشکلات می‌توان به خونریزی، عفونت، آسیب به عضلات یا اعصاب پلک، و مشکلاتی مانند اسکار قابل مشاهده یا عدم قرینگی در پلک‌ها اشاره کرد. آگاهی از این عوارض و تشخیص زودهنگام آن‌ها می‌تواند به کاهش خطرات و پیشگیری از مشکلات بلندمدت کمک کند.

در این بخش، به بررسی این عوارض نادر و جدی‌تر می‌پردازیم تا شما بتوانید تصمیم آگاهانه‌تری برای انجام این جراحی بگیرید.

خونریزی یا هماتوم

خونریزی زیرپوستی (هماتوم) زمانی رخ می‌دهد که یک رگ خونی در حین یا بعد از جراحی پاره شود و خون در بافت اطراف تجمع پیدا کند. این عارضه ممکن است باعث تورم شدید، درد یا حتی فشار روی کره چشم شود.

✅ درمان: در موارد خفیف، استراحت، کمپرس سرد و قطع مصرف داروهای رقیق‌کننده خون کافی‌ست. در موارد شدید یا هماتوم پشت کره چشم (رتروبولبار)، تخلیه فوری جراحی ضروری‌ست تا از آسیب به بینایی جلوگیری شود.

عفونت محل جراحی

اگر بهداشت مناسب رعایت نشود یا سیستم ایمنی بیمار ضعیف باشد، احتمال ورود میکروارگانیسم‌ها به محل برش وجود دارد. علائم شامل قرمزی شدید، درد، ترشح چرکی و گاهی تب است.

✅ درمان: تجویز آنتی‌بیوتیک موضعی یا خوراکی توسط پزشک، تمیز نگه داشتن محل بخیه، و در موارد شدید، بررسی و تخلیه عفونت تحت نظر جراح.

اسکار قابل مشاهده

با اینکه جای برش در بلفاروپلاستی معمولاً در چین طبیعی پلک پنهان می‌شود، گاهی زخم به‌صورت برجسته یا رنگی باقی می‌ماند و ظاهر نامطلوب ایجاد می‌کند.

✅ درمان: استفاده از کرم‌های ترمیم‌کننده یا سیلیکونی، لیزرهای تخصصی برای کاهش اسکار، تزریق کورتون در موارد خاص، یا جراحی ترمیمی در صورت لزوم.

آسیب به عضله یا عصب پلک

اگر در حین جراحی آسیبی به عضلات بالا‌برنده یا پایین‌آورنده پلک یا عصب‌های آن‌ها وارد شود، ممکن است بیمار دچار اختلال در حرکات پلک یا افتادگی (پتوز) شود. این آسیب‌ها نادر ولی جدی هستند.

✅ درمان: بسته به شدت آسیب، درمان ممکن است شامل فیزیوتراپی، دارو، یا جراحی اصلاحی باشد. در بیشتر موارد، با ترمیم بافتی و گذر زمان بهبود تدریجی حاصل می‌شود.

مشکلات در بسته شدن کامل پلک

این مشکل زمانی ایجاد می‌شود که به‌علت برداشت بیش از حد پوست، پلک نتواند کاملاً بسته شود، که می‌تواند باعث خشکی شدید چشم و آسیب قرنیه شود.

✅ درمان: استفاده از اشک مصنوعی و ژل چشمی، چسب پلک هنگام خواب، و در موارد شدید، انجام جراحی ترمیمی برای بازگرداندن قابلیت بسته شدن طبیعی پلک.

نقش مراقبت‌ها در جلوگیری از عوارض

رعایت مراقبت‌های بعد از بلفاروپلاستی نقش مهمی در پیشگیری از بروز عوارض دارد. استفاده از کمپرس سرد در ۲۴ تا ۴۸ ساعت اول به کاهش تورم و کبودی کمک زیادی می‌کند. داروهایی که توسط پزشک تجویز می‌شوند، مانند آنتی‌بیوتیک‌ها برای جلوگیری از عفونت و قطره‌های اشک مصنوعی برای کاهش خشکی چشم، باید طبق دستور مصرف شوند. همچنین استراحت کافی و خودداری از خم شدن یا بلند کردن اجسام سنگین از دیگر توصیه‌های کلیدی هستند که باید جدی گرفته شوند.

مراجعه‌های منظم پس از عمل نیز بخش حیاتی فرآیند بهبودی است. در این جلسات، پزشک روند ترمیم را بررسی کرده و در صورت مشاهده علائم غیرعادی، اقدامات لازم را سریعاً انجام می‌دهد. استفاده از عینک آفتابی در بیرون از خانه، عدم استفاده از لنز تماسی در هفته‌های ابتدایی و پرهیز از مواد آرایشی یا شوینده‌های قوی از دیگر نکاتی‌ست که در جلوگیری از تحریک و عفونت ناحیه عمل‌شده مؤثر است. توجه به این مراقبت‌ها، نه تنها احتمال بروز عوارض را کاهش می‌دهد، بلکه کیفیت نهایی نتیجه جراحی را نیز تضمین می‌کند.